Kosmetologia

Zasady odbywania

zajęć z chemii surowców kosmetycznych przez studentów

Wydziału Farmaceutycznego, kierunek kosmetologia

I rok studiów, w roku akademickim 2024/25

Program zajęć z chemii surowców kosmetycznych jest dostosowany do wymagań zawartych w Standardach Nauczania na kierunku Farmacja (Zał. Nr 3 do Rozporządzenia MNiSW
z dnia 21 sierpnia 2019 r., Dz. U. z 2019 poz.1573) i jest zgodny z aktualnym Statutem Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Regulaminem Studiów w tejże Uczelni w roku 2023/24.

ZAJĘCIA Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH OBEJMUJĄ TRZY CZĘŚCI ZRÓŻNICOWANE POD WZGLĘDEM FORMY I TREŚCI

Charakterystyka	Część I	Część II	Część III
Forma zajęć	Wykłady	Seminaria	Ćwiczenia laboratoryjne
Termin zajęć	Semestr I	Semestr I	Semestr I
Wymiar godzinowy	15 godzin	15 godzin	30 godzin
Zakres tematyczny	Klasyfikacja i charakterystyka chemiczna i użytkowa wybranych grup surowców kosmetycznych	Właściwości chemiczne i funkcjonalne wybranych substancji stosowanych w kosmetyce	Synteza, wydzielanie, oczyszczanie i charakterystyka chemiczna wybranych surowców kosmetycznych. Ocena chemiczna wybranych produktów kosmetycznych

Po zakończeniu cyklu nauczania przedmiotu chemia surowców kosmetycznych studentów obowiązuje zdanie egzaminu końcowego, stanowiącego formę sprawdzenia stopnia przyswojenia przewidzianych programem wiadomości oraz nabycia wymaganych umiejętności i kompetencji.

CZĘŚĆ I. WYKŁADY Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH

Wykłady (15h) odbywają się według szczegółowego planu ustalanego przez Dziekanat. Treści wykładowe przekazywane są według następującego porządku:

No	Tematyka wykładu Prowadzący: prof. dr hab. Lucjusz Zaprutko
1, 2.	Wiadomości organizacyjne i informacje wstępne. Istota przedmiotu chemia surowców kosmetycznych. Definicja surowca kosmetycznego. Różnica między surowcem a substancją prostą i złożoną. Rodzaje i sposoby klasyfikacji surowców kosmetycznych. Substancje powierzchniowo czynne – budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.
3, 4.	Tenzydy - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.
5, 6.	Emulgatory - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.
7,8.	Silikony i związki zbliżone funkcjonalnie - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.
9, 10.	Związki zapachowe stosowane w kosmetyce. Ich budowa i różne kryteria podziału. Reguły i zasady ich stosowania.
11, 12.	Konserwanty w ujęciu chemicznym - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.
13, 14.	Konserwanty w ujęciu funkcjonalnym - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.
15.	Kwasy owocowe - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.

CZĘŚĆ II. SEMINARIA Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH

Seminaria (15h) są zajęciami obowiązkowymi, na których obecność podlega kontroli. Odbywają się one według szczegółowego planu ustalanego przez Dziekanat, w grupach seminaryjnych i obejmują 7 spotkań dwugodzinnych i jednego, końcowego, jednogodzinnego. W ramach zajęć seminaryjnych realizowane będą następujące tematy:

No	Tematyka seminarium Prowadzący: dr hab. Anna Pawełczyk, prof. dr hab. Lucjusz Zaprutko
1	Opakowania i materiały opakowaniowe wykorzystywanych w przemyśle kosmetycznym.
2	Aminokwasy, endo- i egzogenne peptydy, białka, o dużym znaczeniu w kosmetologii. Budowa, klasyfikacja, otrzymywanie ze źródeł naturalnych i syntetycznie, przeznaczenie, możliwości zastosowań.
3	Ceramidy, humektanty, ciekłe kryształy – budowa, właściwości. Możliwości zastosowań kosmetycznych.
4	Antyoksydanty – rola i znaczenie w kosmetyce. Podział chemiczny i funkcjonalny. Przykłady związków. Sposób działania. Metody oznaczania. Preparaty antyoksydacyjne.
5	Tłuszcze, woski i inne substancje lipidowe. Oleje tłuste do zastosowań w kosmetyce. Ich pochodzenie, skład, właściwości, przeznaczenie.
6	Witaminy i substancje witaminopodobne wykorzystywane jako składniki kosmetyków. Ich pochodzenie, budowa, właściwości, znaczenie i przeznaczenie.
7	Fizjologia odczuwania zapachu. Wpływ egzogennych substancji zapachowych na organizm człowieka. Endogenne substancje zapachowe ich rola i znaczenie.
8	Możliwości wykorzystania wybranych produktów żywnościowych jako składników preparatów kosmetycznych = Seminarium zaliczeniowe. Z listy 25 produktów spożywczych stosowanych w kosmetologii, dla każdego należy umieć podać: - nazwę/nazwy i pochodzenie danego produktu, - najważniejsze substancje czynne wraz z ich wzorami chemicznymi(jeśli są to substancje małocząsteczkowe), - trzy najważniejsze kierunki (i ewentualnie sposoby) działania danego surowca, - najważniejsze zastosowanie i najlepszą formę kosmetyku dla tego surowca wraz z uzasadnieniem dokonanego wyboru.

Seminaria realizowane są w miarę możliwości w całości w formie aktywizującej. W tym celu prowadzący na pierwszych zajęciach dokona podziału grupy studenckiej na zespoły około
3 osobowe (2-4 osób), które na każde kolejne zajęcia będą zobligowane do przygotowania kilkuminutowego wystąpienia na zadany temat. Po takim wystąpieniu podejmowana jest polemiczna dyskusja związana z prezentowanym zagadnieniem a prowadzący pełni rolę moderatora tej dyskusji.

Warunkiem zaliczenia seminariów jest co najmniej dwukrotny osobisty udział studenta
w prezentacji przygotowanej na zadany temat i jednokrotny konstruktywny udział w dyskusji po prezentacji, bądź odpowiedź na pytania zadawane przez moderatora dyskusji oraz przedstawienie opracowania wymienionego w punkcie 8.

CZĘŚĆ III. ĆWICZENIA Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH

Ćwiczenia odbywają się w formie 10 trzygodzinnych spotkań. Tematyka zajęć realizowanych w formie ćwiczeń to:

No	Tematyka ćwiczeń Prowadzący: dr hab. Anna Pawełczyk, mgr Katarzyna Sowa-Kasprzak
1	Regulamin ćwiczeń i pracowni, zasady BHP, wprowadzenie do ćwiczeń, praktyczne zapoznanie się ze sprzętem i szkłem laboratoryjnym.
2	Kryteria czystości i metody oczyszczania surowców kosmetycznych.	Sprawdzian 1
3	Otrzymywanie wybranych składników preparatów kosmetycznych (eugenol, limonen, kofeina, lecytyna, jodoform, magnezon).
4	Jakościowa analiza pierwiastkowa związków organicznych oraz wykrywanie wybranych grup funkcyjnych składników preparatów kosmetycznych.	Sprawdzian 2
5	Alkohole, fenole, glikole, kwasy karboksylowe.
6	Cukry, aminokwasy i białka.	Sprawdzian 3
7	Lipidy i witaminy.
8	Tenzydy i emulsje	Sprawdzian 4
9	Preparaty rozjaśniające skórę i włosy oraz środki do ondulacji, farbowania i depilacji włosów.
10	Filtry przeciwsłoneczne.	Sprawdzian 5

Dodatkowo, w ramach pracy własnej studenta, realizowany będzie temat dotyczący analizy składu wybranego preparatu kosmetycznego. Zadanie to studenci przygotowują w formie elektronicznej z możliwością zaprezentowania na ostatnich zajęciach.

Podczas zajęć laboratoryjnych student zobowiązany jest do zaliczenia teorii dotyczącej wykonywanego ćwiczenia w formie 5 krótkich sprawdzianów w ustalonych terminach – co 2 kolejne tematy ćwiczeniowe. Nieprzystąpienie w tym terminie do zaliczenia powoduje utratę prawa do pierwszego terminu. Terminem poprawkowym dla wszystkich zaległych tematów ćwiczeniowych są ostanie zajęcia laboratoryjne w semestrze.

Szczegółowy wykaz zadań możliwych do wykonania oraz szczegółowy zakres materiału wymagany do zaliczenia każdego z działów udostępniany jest na pierwszych zajęciach.

Studenci mają obowiązek opracowywać protokoły zawierające notatki, wyniki, wnioski
i komentarze z wykonywanych ćwiczeń. Sprawozdania te podlegają kontroli przez prowadzącego po zakończeniu każdych zajęć i stanowią one podstawę do zaliczenia części praktycznej ćwiczeń.

Wszystkie działania praktyczne studenci wykonują w parach, ale oceniani są indywidualnie, adekwatnie do wiedzy i umiejętności praktycznych.

WARUNKI ZALICZENIA ĆWICZEŃ Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH

W celu zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu chemia surowców kosmetycznych, należy jednocześnie spełnić następujące warunki:

poprawnie wykonać wszystkie zadania zlecone przez asystenta prowadzącego zajęcia, oraz przygotować sprawozdania dotyczące wszystkich praktycznych ćwiczeń,
uzyskać pozytywną ocenę ze wszystkich 5 sprawdzianów odbywanych podczas ćwiczeń,
przygotować i pozytywnie zaliczyć opracowanie dotyczące analizy składu wybranego preparatu kosmetycznego.

Suma wszystkich ocen uzyskanych podczas ćwiczeń podzielona przez ich liczbę daje ocenę końcową z ćwiczeń, stanowiącą element brany pod uwagę przy wystawianiu końcowej oceny z przedmiotu.

Osoby, które nie uzyskały pozytywnej oceny końcowej z ćwiczeń, przed egzaminem są zobowiązane do przystąpienia do kolokwium wyjściowego obejmującego cały materiał ćwiczeniowy w ustalonym terminie.

ZASADY ORGANIZACJI I ZALICZANIA EGZAMINU Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH DLA STUDENTÓW I ROKU KIERUNEK KOSMETOLOGIA
W ROKU AKADEMICKIM 2023/2024

Warunkiem przystąpienia do egzaminu z chemii surowców kosmetycznych, jest wcześniejsze uzyskanie zaliczenia całego cyklu zajęć kontrolowanych z tego przedmiotu (tj. wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych oraz zajęć seminaryjnych).

Egzamin będzie miał formę pisemnego testu składającego się z 60 pytań jednokrotnego wyboru. Warunkiem zaliczenia jest udzielenie co najmniej 60% poprawnych odpowiedzi.

Końcowa ocena z ćwiczeń, będąca średnią arytmetyczną uzyskanych ocen, dodawana będzie do liczby poprawnych odpowiedzi uzyskanych na egzaminie, stanowiących podstawę wyliczenia oceny końcowej z przedmiotu. Maksymalna liczba punktów egzaminacyjnych, po uwzględnieniu punktów z części ćwiczeniowej, wynosi 65.

Przeliczenie ocen uzyskanych na ćwiczeniach na punkty egzaminacyjne:

Ocena z ćwiczeń	Ilość doliczanych punktów egzaminacyjnych
ndst (2,0)	0 (nie przystępuje do egzaminu)
dst (3,0)	1
ddb (3,5)	2
db (4,0)	3
pdb (4,5)	4
bdb (5,0)	5