Kosmetologia

Organizacja zajęć chemii surowców kosmetycznych dla studentów kierunku Kosmetologia w roku akademickim 2025/26

 W roku akademickim 2025/26 zajęcia odbywają się według planu opracowanego przez Uczelniane Centrum Obsługi Studenta (UCOS) i podanego do wiadomości studentów na odpowiednich stronach internetowych Wydziału. Plan zajęć oraz rezerwacje przydzielonych sal należy również na bieżąco sprawdzać w systemie Akson.

Wykłady: Odbywają się w wymiarze 15h: 7 dwugodzinnych (2h) spotkań oraz 1 jednogodzinnego (1h) spotkania w semestrze pierwszym.

Seminaria : Odbywają się w wymiarze 15h: 7 dwugodzinnych (2h) spotkań oraz 1 jednogodzinnego (1h) spotkania w semestrze pierwszym.

Ćwiczenia laboratoryjne: Odbywają się w wymiarze 15h: 5 trzygodzinnych (3h) spotkań w semestrze pierwszym.

Egzamin: Odbywa się w terminie uzgodnionym z przedstawicielami studentów, po zakończeniu wszystkich zajęć objętych planem przedmiotu chemia surowców kosmetycznych, w sposób zgodny z ustaleniami Regulaminu Studiów w UMP.

 

Zasady odbywania

zajęć z chemii surowców kosmetycznych przez studentów

Wydziału Farmaceutycznego, kierunek kosmetologia

I rok studiów, w roku akademickim 2025/26

Program zajęć z chemii surowców kosmetycznych jest dostosowany do wymagań zawartych w Standardach Nauczania na kierunku Farmacja (Zał. Nr 3 do Rozporządzenia MNiSW
z dnia 21 sierpnia 2019 r., Dz. U. z 2019 poz.1573) i jest zgodny z aktualnym Statutem Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu oraz Regulaminem Studiów w tejże Uczelni w roku 2023/24.

ZAJĘCIA Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH OBEJMUJĄ TRZY CZĘŚCI ZRÓŻNICOWANE POD WZGLĘDEM FORMY I TREŚCI

Charakterystyka

Część I

Część II

Część III

Forma zajęć

Wykłady

Seminaria

Ćwiczenia laboratoryjne

Termin zajęć

Semestr I

Semestr I

Semestr I

Wymiar godzinowy

15 godzin

15 godzin

15 godzin

Zakres tematyczny

Klasyfikacja
i charakterystyka chemiczna i użytkowa wybranych grup surowców kosmetycznych  

Właściwości chemiczne
i funkcjonalne wybranych substancji stosowanych
w kosmetyce

Wydzielanie, oczyszczanie
i charakterystyka chemiczna wybranych surowców kosmetycznych. Ocena chemiczna wybranych produktów kosmetycznych

Po zakończeniu cyklu nauczania przedmiotu chemia surowców kosmetycznych studentów obowiązuje zdanie egzaminu końcowego, stanowiącego formę sprawdzenia stopnia przyswojenia przewidzianych programem wiadomości oraz nabycia wymaganych umiejętności i kompetencji.

 

CZĘŚĆ I. WYKŁADY Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH

 Wykłady (15h) odbywają się według szczegółowego planu ustalanego przez UCOS. Treści wykładowe przekazywane są według następującego porządku:

Nr

Tematyka wykładu

Prowadzący: prof. dr hab. Lucjusz Zaprutko

(kolejność tematów ustala prowadzący)

1, 2.

Wiadomości organizacyjne i informacje wstępne. Istota przedmiotu chemia surowców kosmetycznych. Definicja surowca kosmetycznego. Różnica między surowcem
a substancją prostą i złożoną. Rodzaje i sposoby klasyfikacji surowców kosmetycznych.

Substancje powierzchniowo czynne – budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.

3, 4.

Tenzydy - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.

5, 6.

Emulgatory - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.

7,8.

Silikony i związki zbliżone funkcjonalnie - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.

9, 10.

Związki zapachowe stosowane w kosmetyce. Ich budowa i różne kryteria podziału. Reguły i zasady ich stosowania.

11, 12.

Konserwanty w ujęciu chemicznym - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.

13, 14.

Konserwanty w ujęciu funkcjonalnym - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.

15.

Kwasy owocowe - budowa, podział, przykłady, nazewnictwo, właściwości, sposoby działania, zastosowania.

 CZĘŚĆ II. SEMINARIA Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH

 Seminaria (15h) są zajęciami obowiązkowymi, na których obecność podlega kontroli. Odbywają się one według szczegółowego planu ustalanego przez UCOS, w grupach seminaryjnych i obejmują 7 spotkań dwugodzinnych i jednego, końcowego, jednogodzinnego. W ramach zajęć seminaryjnych realizowane będą następujące tematy:

Nr

Tematyka seminarium

Prowadzący: dr hab. Anna Pawełczyk, prof. Lucjusz Zaprutko

(kolejność tematów ustala prowadzący)

1

Opakowania i materiały opakowaniowe wykorzystywanych w przemyśle kosmetycznym.

2

Aminokwasy,  endo- i egzogenne peptydy, białka, o dużym znaczeniu w kosmetologii. Budowa, klasyfikacja, otrzymywanie ze źródeł naturalnych i syntetycznie, przeznaczenie, możliwości zastosowań.

3

Ceramidy, humektanty, ciekłe kryształy – budowa, właściwości. Możliwości zastosowań kosmetycznych.

4

Antyoksydanty – rola i znaczenie w kosmetyce. Podział chemiczny i funkcjonalny. Przykłady związków. Sposób działania. Metody oznaczania. Preparaty antyoksydacyjne.

5

Tłuszcze, woski i inne substancje lipidowe. Oleje tłuste do zastosowań w kosmetyce. Ich pochodzenie, skład, właściwości, przeznaczenie.

6

Witaminy i substancje witaminopodobne wykorzystywane jako składniki kosmetyków. Ich pochodzenie, budowa, właściwości, znaczenie i przeznaczenie.

7

Fizjologia odczuwania zapachu. Wpływ egzogennych substancji zapachowych na organizm człowieka. Endogenne substancje zapachowe ich rola i znaczenie.

8

Możliwości wykorzystania wybranych produktów żywnościowych/naturalnych jako składników preparatów kosmetycznych = Seminarium zaliczeniowe.

Z listy produktów spożywczych/naturalnych (do ustalenia z prowadzącym) stosowanych
w kosmetologii, dla każdego należy umieć podać:

- nazwę/nazwy i pochodzenie danego produktu,

- najważniejsze substancje czynne wraz z ich wzorami chemicznymi(jeśli są to substancje małocząsteczkowe),

- trzy najważniejsze kierunki (i ewentualnie sposoby) działania danego surowca,

- najważniejsze zastosowanie i najlepszą formę kosmetyku dla tego surowca wraz
z uzasadnieniem dokonanego wyboru.

Seminaria realizowane są w miarę możliwości w całości w formie aktywizującej. W tym celu prowadzący na pierwszych zajęciach dokona podziału grupy studenckiej na zespoły 2-4 osobowe, które na każde kolejne zajęcia będą zobligowane do przygotowania kilkuminutowego wystąpienia na zadany temat. Po takim wystąpieniu podejmowana jest polemiczna dyskusja związana z prezentowanym zagadnieniem a prowadzący pełni rolę moderatora tej dyskusji.

Warunkiem zaliczenia seminariów jest co najmniej dwukrotny osobisty udział studenta w prezentacji na zadany temat i konstruktywny udział w dyskusji po prezentacji, bądź odpowiedź na pytania zadawane przez moderatora dyskusji oraz przedstawienie opracowania wymienionego w punkcie 8.

CZĘŚĆ III.  ĆWICZENIA Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH

Ćwiczenia odbywają się w formie 5 trzygodzinnych spotkań. Tematyka zajęć realizowanych w formie ćwiczeń to:

Nr

Tematyka ćwiczeń

Prowadzący: dr hab. Anna Pawełczyk, prof. Lucjusz Zaprutko

1

Regulamin ćwiczeń i pracowni, zasady BHP

Surowce kosmetyczne - otrzymywanie, oczyszczanie, kryteria czystości

 

2

Surowce kosmetyczne - analiza i właściwości - alkohole, glikole, fenole/kwasy karboksylowe i ich pochodne

Sprawdzian 1

3

Surowce kosmetyczne – analiza i właściwości – cukry/aminokwasy, peptydy, białka/witaminy

Sprawdzian 2

4

Surowce kosmetyczne – analiza i właściwości - lipidy/tenzydy/emulsje

Sprawdzian 3

5

Surowce kosmetyczne – analiza i właściwości  - preparaty rozjaśniające skórę i włosy/środki do trwałego modelowania, farbowania i depilacji włosów/filtry przeciwsłoneczne

Sprawdzian 4

Dodatkowo, w ramach pracy własnej studenta, realizowany będzie temat dotyczący analizy składu wybranego preparatu kosmetycznego. Zadanie to studenci przygotowują w formie elektronicznej według wytycznych przekazanych przez prowadzącego.

Podczas zajęć laboratoryjnych student zobowiązany jest do zaliczenia teorii dotyczącej wykonywanego ćwiczenia w formie 4 krótkich sprawdzianów na kolejnych terminach ćwiczeniowych. Termin poprawkowy dla wszystkich sprawdzianów są ostanie zajęcia laboratoryjne w semestrze. 

Szczegółowy wykaz zadań możliwych do wykonania oraz szczegółowy zakres materiału wymagany do zaliczenia każdego z działów udostępniany jest na pierwszych zajęciach oraz w systemie WISUS.

Studenci mają obowiązek opracowywać protokoły zawierające notatki, wyniki, wnioski i komentarze z wykonywanych ćwiczeń. Sprawozdania te podlegają kontroli przez prowadzącego po zakończeniu każdych zajęć i stanowią one podstawę do zaliczenia części praktycznej ćwiczeń.  

Wszystkie działania praktyczne studenci wykonują w parach, lub wyznaczonych grupach ale oceniani są indywidualnie, adekwatnie do wiedzy i umiejętności praktycznych.

 

WARUNKI ZALICZENIA ĆWICZEŃ Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH

W celu zaliczenia ćwiczeń z przedmiotu chemia surowców kosmetycznych, należy jednocześnie spełnić następujące warunki:

  1. poprawnie wykonać wszystkie zadania zlecone przez asystenta prowadzącego zajęcia, oraz przygotować sprawozdania dotyczące wszystkich praktycznych ćwiczeń,
  2. uzyskać pozytywną ocenę ze wszystkich 4 sprawdzianów podczas ćwiczeń,
  3. przygotować i pozytywnie zaliczyć opracowanie dotyczące analizy składu wybranego preparatu kosmetycznego.

Suma wszystkich ocen uzyskanych podczas ćwiczeń podzielona przez ich liczbę daje ocenę końcową z ćwiczeń, stanowiącą element brany pod uwagę przy wystawianiu końcowej oceny z przedmiotu.

Osoby, które nie uzyskały pozytywnej oceny końcowej z ćwiczeń, przed egzaminem są zobowiązane do przystąpienia do kolokwium wyjściowego obejmującego cały materiał ćwiczeniowy w ustalonym terminie.

 

ZASADY ORGANIZACJI I ZALICZANIA EGZAMINU Z CHEMII SUROWCÓW KOSMETYCZNYCH DLA STUDENTÓW I ROKU KIERUNEK KOSMETOLOGIA W ROKU AKADEMICKIM 2025/2026
Warunkiem przystąpienia do egzaminu z chemii surowców kosmetycznych, jest wcześniejsze uzyskanie zaliczenia całego cyklu zajęć kontrolowanych z tego przedmiotu (tj. wszystkich ćwiczeń laboratoryjnych oraz zajęć seminaryjnych).

Egzamin będzie miał formę pisemnego testu składającego się z 60 pytań jednokrotnego wyboru. Warunkiem zaliczenia jest udzielenie co najmniej 60% poprawnych odpowiedzi.

Końcowa ocena z ćwiczeń, będąca średnią arytmetyczną uzyskanych ocen, dodawana będzie do liczby poprawnych odpowiedzi uzyskanych na egzaminie, stanowiących podstawę wyliczenia oceny końcowej z przedmiotu. Maksymalna liczba punktów egzaminacyjnych, po uwzględnieniu punktów z części ćwiczeniowej, wynosi 65.

Przeliczenie ocen uzyskanych na ćwiczeniach na punkty egzaminacyjne:

Ocena z ćwiczeń

Ilość doliczanych punktów egzaminacyjnych 

ndst (2,0)

0 (nie przystępuje do egzaminu)

dst (3,0)

1

ddb (3,5)

2

db (4,0)

3

pdb (4,5)

4

bdb (5,0)

5